Ötən gün Naxçıvanda “Kiber suverenlik” mövzusunda keçirilən müzakirələrdə diqqət cəlb edən məsələlərdən biri də DİN rəsmisinin açıqlaması oldu.
Panel müzakirəsində çıxış edən DİN-nin İnformasiya və Kibertəhlükəsizlik şöbəsinin rəisi Hikmət Məmmədov bildirdi ki, son 4 ayda vətəndaşların bank kartlarından 6 milyon manat oğurlanıb.
Nəzərə alsaq ki bir çoxları ümumiyyətlə kartlarından oğurluq haqqında rəsmi məlumat vermir, bu o deməkdir ki, hər ay təxminən 2 milyon manat kartlardan talanır.
Əslində bu RƏSMİ açşıqlamadan sonra Mərkəzi Bank dərhal reaksiya verməli, problemə aydınlıq gətirməliydi.
Hələlik isə bunlar müşahidə olunmur.
Kütləvi talamalar tam adiləşib. Artıq hər gün gözləyirik ki, DİN rəsmisi kartlardan nə qədər pul oğurlandığını açıqlayacaq.
Bu nə vaxta qədər belə davam edəcək?
Mərkəzi Bank, banklar, hökumət və hüquq-mühafizə qurumları bu təhlükəyə qarşı konkret nəticə verəcək tədbirləri nə vaxt görəcək?
Fikrimcə nə qədər faydalı və vacib olsa da, maariflənmə və rəqəmsal savadlılıqla bu problemi tez bir zamanda həll etmək çətin olacaq.
Bir daha, banklara, Mərkəzi Banka, ümumiyyətlə hökumətə və cəmiyyətə şərəf gətirməyən bu vəziyyətin düzəlməsi istiqamətində faydalı ola biləcək təklifləri təkrarlamaq istərdim :
1. Ən çox oğurluq olan banklar haqqında məlumatlar şübhəsiz ki Mərkəzi Bankda və DİN-dədir.
Bu məlumatların açıqlanması banklara qarşı ciddi ictimai qınaq yarada bilər və maliyyə sektorunun məsuliyyətini daha da artıra bilərdi.
Güman ki banklar ciddi itkilər verə biləcəyindən Mərkəzi Bank bu tip məlumatları açıqlamayacaq.
DİN-in hər gün açıqladığı statistika çox əhəmiyyətlidir. Düşünmək olar ki DİN-ə qarşı da müəyyən təsirlər var ki ən çox talanma olan bankların adları açıqlanmasın.
Belə olan halda isə bu problemin qanunvericilik baxımından həll edilməsi mövcud problemin həllinə çox kömək edə bilərdi
2. Mərkəzi Bank Qaydalarına əl gəzdirməlidir, identifikasiya işləri sərtləşdirilməlidir, banklar oğurlanmış vəsaitlərə görə məsuliyyət daşımalıdır.
“Siz təsdiqləmisiniz” deyərək məsuliyyətdən yayınmaq qəbulolunmazdır.
Mobil tətbiqlərin kodları audit olunmalıdır, əvvəllər problemi olan banklardan məlumat sızması araşdırılmalıdır.
3. Banklarda və mobil operatorlarda müştəri məlumatlarına çıxışı olan şəxslərə nəzarət gücləndirilməli, daxili audit sistemləri qurulmalıdır. Xarici vətəndaşların bu sahədə işləməsi qanunla məhdudlaşdırılmalıdır.
Maraqlıdır ki, mövcud hüquqi normalara görə kritik qurumu audit edən kiber provayderdə xarici vətəndaş işləyə bilməz, amma kritik qurumun həssas strukturlarında “xarici vətəndaş işləyə bilməz” deyən bir müddəa yoxdur
4. Mobil tətbiqlərdə “kreditə STOP” və kartdan oğurluqla bağlı anında məlumat verilməsi üçün “SOS” əlaqə imkanı yaradılmalıdır.
5. Fərdi məlumatların qorunması haqqında qanun sərtləşdirilməli, bank kartlarından talama ilə bağlı cinayət məsuliyyəti ağırlaşdırılmalıdır, bankların və operatorların hüquqi məsuliyyəti konkretləşdirilməlidir və s.
Osman Gündüz,
Azərbaycan İnternet Forumunun prezidenti
Bizi Telegram-da izləyin…
NÖVBƏTİ XƏBƏR
XƏBƏR XƏTTİ
Modriç “Real”la vidalaşacaq
Modriç “Real”la vidalaşacaq
14:28 22.05.2025
Taksi sürücüsü olmaq istəyənlər üçün imtahan KEÇİRİLƏCƏK
Taksi sürücüsü olmaq istəyənlər üçün imtahan KEÇİRİLƏCƏK
14:18 22.05.2025
Müdafiə Sənayesi Nazirliyində yeni TƏYİNAT
Müdafiə Sənayesi Nazirliyində yeni TƏYİNAT
14:09 22.05.2025
İsrailin Bakıdakı səfirliyində bayraq yarıya endirildi – FOTO
İsrailin Bakıdakı səfirliyində bayraq yarıya endirildi – FOTO
14:00 22.05.2025
DİM-dən mayın 25-də keçiriləcək imtahanla bağlı abituriyentlərə MÜRACİƏT
DİM-dən mayın 25-də keçiriləcək imtahanla bağlı abituriyentlərə MÜRACİƏT
13:54 22.05.2025
“Türk birliyi dədə-babalarımızın tarixi arzusudur”
“Türk birliyi dədə-babalarımızın tarixi arzusudur”
13:48 22.05.2025
Xocalıya növbəti köç oldu – FOTO
Xocalıya növbəti köç oldu – FOTO
13:44 22.05.2025
Bakı məktəblərində işə qəbul müsabiqəsinin test imtahanının vaxtı AÇIQLANDI
Bakı məktəblərində işə qəbul müsabiqəsinin test imtahanının vaxtı AÇIQLANDI
13:35 22.05.2025
Naxçıvanda kütləvi qida zəhərlənməsi OLDU
Naxçıvanda kütləvi qida zəhərlənməsi OLDU
13:29 22.05.2025
“Banklar oğurlanmış vəsaitlərə görə məsuliyyət daşımalıdır”
“Banklar oğurlanmış vəsaitlərə görə məsuliyyət daşımalıdır”
13:22 22.05.2025
“Azərbaycan və Macarıstan arasında münasibətlər qarşılıqlı hörmət əsasında inkişaf edir”
“Azərbaycan və Macarıstan arasında münasibətlər qarşılıqlı hörmət əsasında inkişaf edir”
13:17 22.05.2025
Azərbaycan-Macarısan münasibətləri bundan sonra daha da genişlənəcək
Azərbaycan-Macarısan münasibətləri bundan sonra daha da genişlənəcək
13:14 22.05.2025
Prezident onu bu quruma sədr müavini təyin ETDİ
Prezident onu bu quruma sədr müavini təyin ETDİ
13:09 22.05.2025
“Rəşad Atakişiyevin MiQ-29 təyyarəsi ruslar tərəfindən vurulub”
“Rəşad Atakişiyevin MiQ-29 təyyarəsi ruslar tərəfindən vurulub”
13:07 22.05.2025
Azərbaycanlı zəvvarlar üçün bu qədər kvota yeri ayrılıb
Azərbaycanlı zəvvarlar üçün bu qədər kvota yeri ayrılıb
13:00 22.05.2025
Azərbaycan və İran hərbçilərinin birgə təlimi başa çatdı – VİDEO
Azərbaycan və İran hərbçilərinin birgə təlimi başa çatdı – VİDEO
12:51 22.05.2025
Marketdən soyğunçuluq edən şəxs saxlanıldı
Marketdən soyğunçuluq edən şəxs saxlanıldı
12:42 22.05.2025
Sabah hava belə OLACAQ
Sabah hava belə OLACAQ
12:33 22.05.2025
Qurban bayramında 4 gün ardıcıl iş OLMAYACAQ
Qurban bayramında 4 gün ardıcıl iş OLMAYACAQ
12:26 22.05.2025
İsrail səfiri Azərbaycana təşəkkür ETDİ
İsrail səfiri Azərbaycana təşəkkür ETDİ
12:17 22.05.2025
Aylardır işsiz qalan sahibkarlara cavab verən yoxdur – VİDEO
Aylardır işsiz qalan sahibkarlara cavab verən yoxdur – VİDEO
12:10 22.05.2025
İrəvan qazısı təyin olundu – YENİLƏNİB
İrəvan qazısı təyin olundu – YENİLƏNİB
12:01 22.05.2025
Sahil Babayev islahatlara başladı – şöbələr ləğv edildi
Sahil Babayev islahatlara başladı – şöbələr ləğv edildi
11:54 22.05.2025
Prezidentdən 1 milyon manatlıq SƏRƏNCAM
Prezidentdən 1 milyon manatlıq SƏRƏNCAM
11:50 22.05.2025
Mahnılarımızı oğurlayan erməni qarmonçunun ifası yutubdan SİLİNDİ
Mahnılarımızı oğurlayan erməni qarmonçunun ifası yutubdan SİLİNDİ
11:47 22.05.2025
Emin Əmrullayev bu təhsil sektoruna müdir təyin ETDİ
Emin Əmrullayev bu təhsil sektoruna müdir təyin ETDİ
11:38 22.05.2025
Allahşükür Paşazadəyə yeni müavin TƏYİN EDİLDİ
Allahşükür Paşazadəyə yeni müavin TƏYİN EDİLDİ
11:33 22.05.2025
Qurban bayramı ilə bağlı fətva VERİLDİ
Qurban bayramı ilə bağlı fətva VERİLDİ
11:28 22.05.2025
Sumqayıtda qaz KƏSİLDİ
Sumqayıtda qaz KƏSİLDİ
11:25 22.05.2025
Pensiyalar bu tarixdə tam ÖDƏNİLƏCƏK
Pensiyalar bu tarixdə tam ÖDƏNİLƏCƏK
11:17 22.05.2025
Müəllim olmaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ – sənəd qəbulu BAŞLADI
Müəllim olmaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ – sənəd qəbulu BAŞLADI
11:01 22.05.2025
Baş nazir qərar İMZALADI
Baş nazir qərar İMZALADI
10:54 22.05.2025
FHN maye qazdoldurma məntəqələrinin istismarını dayandırdı – VİDEO
FHN maye qazdoldurma məntəqələrinin istismarını dayandırdı – VİDEO
10:43 22.05.2025
Birbank Visa kartları ilə ölkə xarici ödənişlərdə “Bir dünya fürsət” kampaniyası
Birbank Visa kartları ilə ölkə xarici ödənişlərdə “Bir dünya fürsət” kampaniyası
10:41 22.05.2025
Rəsmi Bakı İsrailə başsağlığı VERDİ
Rəsmi Bakı İsrailə başsağlığı VERDİ
10:40 22.05.2025
1 yaşlı uşaq yanıq xəsarətləri aldı
1 yaşlı uşaq yanıq xəsarətləri aldı
10:38 22.05.2025
Yaşayış minimumu yenə artırıla bilər
Yaşayış minimumu yenə artırıla bilər
10:27 22.05.2025
Ramafosa Trampın ağ soyqırım ilə bağlı açıqlamalarını tənqid etdi
Ramafosa Trampın ağ soyqırım ilə bağlı açıqlamalarını tənqid etdi
10:19 22.05.2025
Bakıdakı dünya çempionatında daha 8 oyun
Bakıdakı dünya çempionatında daha 8 oyun
10:11 22.05.2025
Yaponiya silah inkişafında əməkdaşlığa çağırır
Yaponiya silah inkişafında əməkdaşlığa çağırır
10:05 22.05.2025
Masallıda sexdə yanğın – Video
Masallıda sexdə yanğın – Video
09:58 22.05.2025
Bunlar anemiyadan xəbər verir – Həkimdən AÇIQLAMA
Bunlar anemiyadan xəbər verir – Həkimdən AÇIQLAMA
09:54 22.05.2025
Bakıya enən təyyarədə ölüm
Bakıya enən təyyarədə ölüm
09:50 22.05.2025
Tramp Cənubi Afrika prezidentinə də “pusqu” qurubmuş
Tramp Cənubi Afrika prezidentinə də “pusqu” qurubmuş
09:47 22.05.2025
Kanada ABŞ-nin “Qızıl Qübbə” raketdən müdafiə sisteminə qoşulmaq istəyir
Kanada ABŞ-nin “Qızıl Qübbə” raketdən müdafiə sisteminə qoşulmaq istəyir
09:45 22.05.2025
“Tottenhem” “Mançester Yunayted”i məğlub edərək UEFA Avropa Liqasının qalibi oldu
“Tottenhem” “Mançester Yunayted”i məğlub edərək UEFA Avropa Liqasının qalibi oldu
09:40 22.05.2025
Arda Gülər 5 mərtəbəli villa aldı – FOTO
Arda Gülər 5 mərtəbəli villa aldı – FOTO
09:32 22.05.2025
ABŞ yaşayış icazəsi üçün “Qızıl Kart” satışına başlayacaq
ABŞ yaşayış icazəsi üçün “Qızıl Kart” satışına başlayacaq
09:28 22.05.2025
Naxçıvanda “Kiber Suverenlik” konfransı keçirilib – FOTO
Naxçıvanda “Kiber Suverenlik” konfransı keçirilib – FOTO
09:26 22.05.2025
Rusiyada işsizlik minimum səviyyəyə endi
Rusiyada işsizlik minimum səviyyəyə endi
09:23 22.05.2025
Xəzərdə zəlzələ OLDU
Xəzərdə zəlzələ OLDU
09:21 22.05.2025
Trampdan israilli diplomatların öldürülməsinə münasibət
Trampdan israilli diplomatların öldürülməsinə münasibət
09:12 22.05.2025
Ceyhun Bayramov həmkarı ilə danışdı
Ceyhun Bayramov həmkarı ilə danışdı
09:00 22.05.2025
Telefonu belə tutanlara ciddi XƏBƏRDARLIQ
Telefonu belə tutanlara ciddi XƏBƏRDARLIQ
04:52 22.05.2025
Bu meyvəni yeyənlər rahat yuxu YATIR
Bu meyvəni yeyənlər rahat yuxu YATIR
03:51 22.05.2025
Barmaqlardakı bu dəyişiklik sizə xəbərdarlıq EDİR
Barmaqlardakı bu dəyişiklik sizə xəbərdarlıq EDİR
02:51 22.05.2025
Moskvada vurulan pilotsuz təyyarələrin sayı AÇIQLANDI
Moskvada vurulan pilotsuz təyyarələrin sayı AÇIQLANDI
00:45 22.05.2025
Rusiyanın bu rayonunda PUA hücumu təhlükəsi elan EDİLDİ
Rusiyanın bu rayonunda PUA hücumu təhlükəsi elan EDİLDİ
00:36 22.05.2025
Alimlər brilyantlarla qədim qitələr arasında qəribə əlaqəni AŞKARLADI
Alimlər brilyantlarla qədim qitələr arasında qəribə əlaqəni AŞKARLADI
00:31 22.05.2025
Ukrayna PUA-ları Ryazana hücum etdi
Ukrayna PUA-ları Ryazana hücum etdi
00:26 22.05.2025
Səhliyalı
